Bài 8: Đánh giá rủi ro và hệ thống kiểm soát nội bộ Kiểm toán viên Hùng đang lập kế hoạch cho cuộc kiểm toán báo cáo tài chính của công ty Rồng Xanh cho năm tài chính kết thúc ngày 31.12.20x1.
Công ty Rồng Xanh chuyên thu mua tôm từ nông dân, chế biến (bóc vỏ, lột đầu, cắt tỉa…) và xuất khẩu theo đơn đặt hàng của các nhà phân phối cho các thị trường Hoa Kỳ, Nhật bản và châu u. Mỗi nhà phân phối thường có yêu cầu riêng về kích cỡ tôm, cách chế biến và đông lạnh rất khác nhau. Bao bì cũng phải đặt theo mẫu mã của nhà phân phối.
Trong hai năm trở lại đây, do một số nhà sản xuất trong nước cung cấp tôm không đạt yêu cầu, các nhà phân phối kiểm tra rất nghiêm ngặt và trả lại các lô hàng kém chất lượng.
Thông thường, công ty mua tôm vào dựa trên đơn hàng ký 6 tháng một lần với các nhà phân phối nước ngoài. Tuy nhiên, do đặc điểm mùa vụ, khi chưa có hợp đồng, công ty vẫn mua tôm, sơ chế và đóng bao bì tạm để dự trữ. Khi có hợp đồng, số tôm này được tái chế lại theo yêu cầu của khách và đóng bao bì mới theo quy cách của khách hàng.
Giá tôm mua vào hoặc bán ra có chênh lệch lớn theo kích cỡ (loại nhỏ nhất có giá chỉ bằng 1/10 loại lớn nhất), theo chủng loại tôm (giá tôm sú cao hơn nhiều so với các loại tôm khác).
Quá trình chế biến tôm được tiến hành theo những quy định chặt chẽ về vệ sinh thực phẩm. Các sản phẩm không đạt yêu cầu được loại ngay trên dây chuyền hoặc trong khâu kiểm tra sau cùng. Hàng sản xuất xong được lưu trữ trong kho lạnh với thời gian cho phép là 24 tháng.
Kho được thiết kế liền kề với nhà máy để thuận tiện cho quá trình nhập kho và bảo quản thành phẩm, do đó thuộc quyền quản lý của giám đốc nhà máy.
Yêu cầu:
Nêu những rủi ro tiềm tàng và kiểm soát có thể có liên quan đến khoản mục hàng tồn kho của công ty?
Để có thể đánh giá rủi ro thấp xuống, kiểm toán viên Hùng tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp đối với hàng tồn kho. Theo anh/chị, đối với từng rủi ro kể trên, những thủ tục kiểm soát nào có thể làm hạn chế rủi ro sai lệch của hàng tồn kho.
Thiết kế các thử nghiệm kiểm soát cho mỗi thủ tục kiểm soát